Heroism Part III

Ang Salitang Bayani sa Pilipinas

Ang salitang 'bayani' ay isang Austronesian  salita na dinala ng ating mga katutubo sa ating bayan. Ang mga bayani ay ang mga mandirigma kung saan sila ay nagununa sa pagtatanggol ng pamayanan laban sa mga kinahaharap na mga kaaway at mga panganib. Ang ilang sa mga diribatibo ng salitang bayani ay bajani,majani, bagabnim bahani.

Sa kultura nating mga Pilipino ang pagiging bayani ay nasusukat sa katapangan at sa bilang ng napapatay na kaaway. May iba't-iba itong antas. Ang mga antas na ito ay kinikilala bilang : (1) Maniklad, ang pinakamababang uri ng bayani na nakapatay ng isa o dalawang kaaway, karaniwang siya ay nakasuot ng putong na pula at dilaw. (2) Hanagan naman kung tawagin ang nasa ikalawang antas, siya ay sumasailalim sa riktwal na kung saan ay dapat siyang sapian ni Tagbusaw, ang diyos ng pakikidigma at kainin ang atay at puso ng mga kaaway. Karaniwang nagsusuot ang mga ito ng pulang putong. (3)Kinaboan naman kung tawagin ang makakapatay ng dalawampu hanggang dalawamput pito at karaniwang nakasuot ng pulang pantalon. (4) Luto naman kung tawagin ang makakapatay ng limampu hanggang 100 na kaaway at karaniwang nagsusuot ng pulang jacket. (5) Lunugum naman ang pinakapaborito ng diyos na si Tagbusaw dahil dito maipakikita niya ang kanyang katapangan sa pakikipagdigma kung saaan napatay niya ang kanyang kaaway sa sarili nitong tahanan. Itim ang karaniwang suot ng mga ito. 

Ayon namana kay Dr. Zeus Salazar ang mga bayani ay mga taong naglalakbay at bumabalik sa bayan. Isa rin sa kanyang ipinahiwatig na ang pagkakaiba nang bayani sa salitang heroes. Sinabi niyang ang mga bayani ay lumalaban ng may kooperasyon at ang mga heroe (western concept) ay lumalaban mag-isa. Ang bayani ay hindi kailangang mamatay upang maging bayani, kailangan niya lang gumawa ng magagandang impluwensya at mga gawain sa bayan upang tawaging bayani

May iba't-iba ring ibig sabihin ang bayani ayon sa gamit. Maaraing ang bayani ay 

Ang pagiging bayani sa panahon ngayon ay mahirap makamtan ngunit lahat tayo ay may pagkakataon upang maging bayani sa ating komunidad.

References: 

          Nolasco Ricardo.  Ang Salitang Bayani sa Lipunan at Kasaysayan

INSIGHTS

• Pagkakaalam ng totong ibig sabihin ng salitang bayani
• Ang salitang bayani ay hindi hiram na salita nating mga Pilipino, ito'y orihinal at dapat nating ipagmalaki.
• Ang bayani ng panahon ngayon ay maaring maging tayo.